केरळमधील इरिंजदापल्ली इथल्या श्रीकृष्ण मंदिरात ‘नादायरुथल’ या धार्मिक विधीत खऱ्या हत्तीऐवजी आत्ता रोबोटिक हत्तीचा वापर करण्यात येत आहे. हा उपक्रम दाक्षिणात्य चित्रपट अभिनेत्री पार्वती थिरुवोथू यांच्या नेतृत्वाखाली प्राण्यांच्या हक्कांसाठी काम करणाऱ्या पीपल फॉर एथिकल ट्रीटमेंट ऑफ एनिमल्स (People for the Ethical Treatment of Animals) (PETA) च्या सहकार्याने राबवण्यात आला आहे.
हा रोबोटिक हत्ती तयार करायला 5 लाख रुपयांचा खर्च आला आहे. 11 फूट उंच आणि 800 किलो वजनाचा हा हत्ती आहे. या हत्तीला ‘रमन’ असे नाव देण्यात आलं आहे. इलेक्ट्रीक करंटच्या साहाय्याने रमनचे डोके, कान आणि शेपटी हलतात. रमनच्या हालचाली एवढ्या सर्राईत आहे की तो रोबोटीक हत्ती आहे, यावर चटकन विश्वासच बसत नाही. गंमत म्हणजे त्याच्या पाठीवर खऱ्या हतीप्रमाणे पाच लोक बसू शकतात. त्याचा उपयोग मिरवणुकीतही करता येऊ शकतो. दुबई शॉपिंग फेस्टिव्हलसाठी हत्तीची शिल्पे बनवणाऱ्या त्रिशूर येथील कलाकारांच्या गटाने या रोबोटिक हतीची निर्मिती केली आहे.
बऱ्याच काळापासून विविध धार्मिक विधी, उत्सव आणि इतर कारणांसाठी जिवंत हत्ती किंवा इतर प्राण्यांचा वापर टाळण्याचे आवाहन केलं जात आहे. हत्तींमुळे होणाऱ्या हिंसक घटनांच्या पार्श्वभूमीवर, पेटा इंडिया आणि पार्वती थिरुवोथू यांच्या सहकार्याने हा रोबोटिक हत्ती मंदिराला भेट म्हणून देण्यात आला.
केरळमधील देवस्थानांमध्ये हत्तींची उपस्थिती अनिवार्य असते. परंतु बंदिवासात असलेल्या हत्तींमध्ये अनेकदा हिंसक वर्तन दिसून येते. हेरिटेज अ‍ॅनिमल टास्क फोर्सच्या सर्वेक्षणानुसार, गेल्या 15 वर्षांत 526 लोकांचा बंदिस्त हत्तींनी बळी घेतला आहे.त्यामुळे जीवितहानी टाळण्यासाठी खऱ्या हत्तींऐवजी रोबोटिक हत्तींचा वापर करण्याची मागणी केली जात होती, जी पूर्ण झाली आहे.
