भारतातील मोठ्या मीडिया ग्रुप्सने ओपनएआय (OpenAI) कंपनीवर आरोप केला आहे की, त्यांनी चॅटजीपीटी (ChatGPT) तयार करण्यासाठी त्यांच्या बातम्या आणि लेख परवानगीशिवाय वापरले. यामुळे काही मीडिया कंपन्या ओपनएआयवर कायदेशीर कारवाई करण्याचा विचार करत आहेत. चॅटजीपीटीची मालकी ही ओपनएआय कंपनीकडेच आहे.
ओपनएआय कंपनीचे स्पष्टीकरण
ओपनएआयनं त्यांच्यावर करण्यात आलेले आरोप फेटाळले आहेत. त्यांनी कोर्टात 31 पानी उत्तर दिले आहे. त्यात त्यांनी सांगितले की, आम्ही कोणत्याही भारतीय मीडिया हाउसच्या बातम्या आमच्या AI मॉडेलसाठी वापरलेल्या नाहीत. आम्ही केवळ इंटरनेटवर उपलब्ध असलेली माहिती वापरली आहे आणि हे कायदेशीर आहे. आणि आम्हाला कोणाकडूनही परवानगी घेण्याची गरज नसल्याचेही त्यांनी स्पष्ट केले.
केस कशी सुरू झाली?
गेल्या वर्षी एएनआय (ANI) या भारतीय न्यूज एजन्सीने ओपनएआयवर केस दाखल केली होती. त्यांनी आरोप केला की, ओपनएआयने त्यांच्या बातम्या परवानगीशिवाय वापरल्या. त्यानंतर अनेक प्रकाशक, मीडिया संस्था,एनडीटीव्ही, इंडियन एक्सप्रेस, हिंदुस्तान टाइम्स , डिजिटल न्यूज पब्लिशर्स असोसिएशन यांसारख्या मोठ्या मीडिया कंपन्यांनी एएनआयला पाठिंबा दिला. त्यांचं म्हणणं आहे की ओपनएआय त्यांच्या बातम्यांचा गैरवापर करत आहे.
एएनआयनं या खटल्याद्वारे ओपनएआयकडे 2 कोटी रुपयांची नुकसान भरपाई मागितली आहे. भारतातील चॅटजीपीटीच्या विस्ताराच्या योजना लक्षात घेता हा खटला ओपनएआयच्या दृष्टीनं अतिशय महत्त्वाचा आहे.
जगातील काही मोठ्या पब्लिशर्सने ओपनएआयसोबत करार केले आहेत, ज्यात ओपनएआय त्यांच्या बातम्यांचे छोटे सारांश बनवू शकते. मात्र, भारतीय मीडिया कंपन्यांचा दावा आहे की, ओपनएआयने त्यांना असे कोणतेही प्रस्ताव दिलेले नाहीत. त्यांचा आरोप आहे की ओपनएआय त्यांच्या बातम्या वापरून पैसे कमावत आहे, पण त्यांना त्याचा मोबदला दिला जात नाही. त्यामुळे त्यांनी अधिक कडक कायदे लागू करण्याची मागणी केली आहे.
एआय आणि कॉपीराइटचा वाद
सध्या एआय आणि कॉपीराइटच्या मुद्द्यांवर जगभरात मोठी चर्चा आणि वाद सुरू आहेत. अनेक मीडिया हाउस, लेखक आणि संगीतकार AI कंपन्यांविरोधात न्यायालयात गेले आहेत. काही देशांमध्ये ओपनएआयने मीडिया कंपन्यांसोबत करार केले आहेत, पण भारतीय मीडिया ग्रुप्सना अजून असे कोणतेही प्रस्ताव मिळाले नाहीत. तसेच ओपनएआय आणि इतर टेक कंपन्या एआय मॉडेल बनवण्यासाठी डेटा कसा वापरतात, याबद्दल अनेक प्रश्न विचारले जात आहेत आणि त्यांच्या विरोधात जगभर केसेस दाखल आहेत.
ओपनएआयच्या म्हणण्यानुसार, त्यांच्या AI मॉडेलचा विकास ‘Fare use’ तत्त्वावर आधारित आहे. त्यांनी सांगितले की इतर देशांतील न्यूज पब्लिशर्ससोबतचे करार हे एआयला ट्रेनिंग देण्यासाठी नाहीत तर तर ChatGPT मध्ये बातम्या कशा दाखवायच्या, हे ठरवण्यासाठी आहेत.
या सर्व घडामोडी पाहता, ओपनएआय विरुद्ध अनेक भारतीय प्रकाशक आणि प्रसारमाध्यमं एकत्र आले आहेत. आणि कॉपीराइट आणि डेटा वापराच्या मुद्द्यांवर त्यांचे एकमत नाही. त्यामुळे आता न्यायालय काय निर्णय देतं, यावर या खटल्याचं भविष्य अवलंबून असणार आहे.
